در این مقاله قصد داریم شما را با همه چیز درباره تسمه های خودرو و مواردی از قبیل طول عمر تسمه ها، تبعات پاره شدن تسمه ها ، تسمه دینام ، تسمه میل لنگ/تسمه تایمینگ ، اهمیت بررسی دوره ای و تعویض به موقع تسمه تایمینگ و هر آنچه لازم است درباره تسمه خودرو بدانید آشنا کنیم.
همه چیز درباره تسمه های خودرو – تسمه های خودرو یکی از مهم ترین لوازم مصرفی پیشرانه (موتور) خودروهای درونسوز هستند. تقریباً در همه موتورهای درونسوز تسمه های لاستیکی وظیفه گرداندن و انتقال نیرو به دستگاه های مهم و حیاتی مختلفی چون واترپمپ، پمپ هیدرولیک (فرمان) و… را دارند.
البته باید به یاد داشت که این تسمه ها دارای عمر بی پایان نیستند و تحت تاثیر میزان کارکرد ترک خواهند خورد و یا در ترکیب با ازون موجود در هوا پوسیدگی پیدا خواهند کرد. با پاره شدن هر یک از تسمه ها دستگاه مربوط به این تسمه ها از کار خواهد افتاد.
بنابراین بازدید و تعویض دوره ای تسمه های خودرو در کیلومترهای مشخص شده امری حیاتی است. به طور کلی تسمه های مورد استفاده در خودروهای امروزی شامل تسمه تایمینگ (تسمه تایم) و تسمه دینام می باشد.
در خودروهای قدیمی برای هر دستگاه یک تسمه جداگانه در نظر گرفته می شد، بنابراین تعویض هر تسمه دردسرهای خاص خود را داشت.
اما در خودروهای امروزی تمامی قسمت ها توسط یک تسمه به نام تسمه دینام خودرو (یا تسمه مارپیچ) گردانده می شوند. در نتیجه انجام تعمیرات و تعویض تسمه خودرو راحت تر انجام می گیرد، همچنین موتور خودرو دارای کارکرد نرم تری نیز خواهد بود.
تسمه های خودرو متناسب با محل استفاده دارای شکل ها و قطرهای متفاوتی هستند.
پاره شدن هر یک از تسمه های خودرو چه تبعاتی در پی دارد
اگر هر یک از تسمه های خودرو دچار پارگی شوند دستگاهی که نیرو خودرو به وسیله این تسمه دریافت می کرده مثل آلترناتور (و یا دینام)، پمپ هیدرولیک فرمان و یا واترپمپ نیز از کار خواهد افتاد.
طریقه پیچیده شدن تسمه دینام در یک خودرو – به تسمه دینام اصطلاحات دیگری چون تسمه مارپیچ، تسمه جلو و تسمه پروانه نیز گفته می شود.
نکته: به خاطر فرم پیچیده شده تسمه دینام به دور دستگاه ها، هرزگردها و سفت کننده های تسمه به آن تسمه مارپیچ نیز اطلاق می شود.
در گذشته به این تسمه، تسمه پروانه نیز اطلاق می شد؛ با الکتریکی شدن پروانه (فن) موتور خودروها و حذف قسمت های مکانیکی این تسمه نیز به طبع حذف شد.
تسمه دینام (تسمه مارپیچ یا تسمه جلو)
اگر از درب موتور (به خصوص هنگام استارت و یا در هوای سرد و یا با تند چرخاندن فرمان خودرو) صدای جیر جیر می شنوید احتمالاً تسمه شل شده است.
نکته: اگر قصد تعویض تسمه دینام در گاراژ منزل را دارید، جهت اطلاع از محل صحیح نصب تسمه قبل از شروع به کار و نصب تسمه جدید یک دیاگرام (شماتیک) از محل های عبور تسمه خودرو طراحی کنید.
تسمه تایمینگ / تسمه میل لنگ
تسمه تایمینگ یکی از مهم ترین تسمه های خودرو است. این تسمه دندانه دار که به آن تسمه تایم و تسمه میل لنگ نیز گفته می شود، نیروی میل لنگ را به میل بادامک ها می رساند و باعث باز و بسته شدن سوپاپ ها می شود. در نتیجه بدون تسمه تایمینگ پیشرانه (موتور) کار نخواهد کرد.
مکانیک خودرو شما طی عمل بازدید تسمه های خودرو نشانه های پارگی یا خرابی تسمه تایم مثل ترک، پاره شدگی یا قطع شدگی را جستجو می کند.
وی همچنین به دنبال نشتی روغن از کاسه نمدها و غیره که باعث آسیب به تسمه و کوتاه نمودن عمر آن می شوند خواهد بود
اهمیت بررسی دوره ای و تعویض به موقع تسمه تایمینگ
در صورت عدم بررسی دوره ای تسمه های خودرو خصوصاً تسمه تایمینگ ممکن است در زمانی که اصلاً انتظار آن را ندارید تسمه پاره شود و ضررهای جبران ناپذیری به قسمت های مهم پیشرانه وارد شود.
با بررسی به موقع تسمه تایم از این موضوع که تسمه به زودی پاره خواهد شد و یا به اصطلاح دنده رد خواهد کرد مطلع شده و از وقوع هرگونه اتفاق و مشکلی جلوگیری خواهید کرد.
طریقه قرارگیری تسمه تایمینگ روی میل سوپاپ های دود و هوای یک خودرو – در برخی خودروها به جای تسمه از زنجیر تایم استفاده می شود.
عواقب پاره شدن تسمه تایم در موتور خودرو
پیشرانه اکثر خودروهای امروزی به صورتی ساخته شده که سوپاپ ها در فضای سیلندر باز می شوند. بنابراین با پاره شدن تسمه تایمینگ (به اختصار: تسمه تایم) و یا دنده رد کردن آن در چنین پیشرانه هایی باعث می شود که سوپاپ در زمان نادرستی باز شده و با پیستون ها برخورد نماید.
این اتفاق چندین میلیون تومان به موتور خودرو و جیب شما ضرر وارد خواهد کرد.
اگر خودروی شما دارای پیشرانه ای (موتور) با تکنولوژی قدیمی تری باشد، چنین اتفاقی موتور را از کار می اندازد ولی آسیب دائمی به آن وارد نخواهد کرد.
عواقب پاره شدن تسمه تایم در موتور خودرو – پس از باز کردن سرسیلندر موتور کج شدن سوپاپ ها پس از برخورد با پیستون ها به وضوح مشاهده می شود.
چه موقع تسمه تایم را تعویض کنیم / طول عمر تسمه تایم چه قدر است
اگر از زیر درب موتور صدای ضربه می شنوید، احتمالاً مربوط به صدای برخورد تسمه تایمینگ که شل شده با پوشش پلاستیکی روی آن است.
برای بررسی کشش و تصمیم گیری در مورد شل بودن تسمه تایم به مکانیک خود مراجعه کنید.
در همه خودروها راه های مختلفی برای تنظیم کشش تسمه تایمینگ وجود دارد. بعضی از خودروها دارای مکانیزم خود تنظیم هستند و در برخی دیگر خودروها این کار بایستی به صورت دستی انجام شود.
تسمه تایم اکثر خودروها در کیلومتر ۸۰ هزار و یا هر ۵ سال یکبار می بایست تعویض شود. البته ممکن است بنا به مدل خودرو این عدد متفاوت باشد که با مراجعه به دفترچه راهنمای هر خودرو می توان از این عدد مطلع شد.
فراموش نکنید مسافت ذکر شده برای به طور مثال ۸۰ هزار کیلومتر بعدی نیز صدق می کند. (۱۶۰ هزار، ۲۴۰ هزار و…)
موعد تعویض تسمه خودرو های داخلی
برای برخی خودروهای داخلی هر ۶۰ هزار (پژو ۴۰۵) یا ۶۵ هزار کیلومتر (به طور مثال پژو ۲۰۶ با موتور TU5 و سایر خودروهای با پیشرانه مشابه و کیا ریو) توصیه می شود.
البته توصیه می کنیم با توجه به کیفیت پایین برخی قطعات کمی زودتر از کیلومتر مشخص شده (۵۰ و یا ۶۰ هزار کیلومتر) نسبت به تعویض تسمه تایم اقدام کنید.
سخن پایانی
- همان طور که در بالا هم اشاره شد بازدید و تعویض دوره ای تسمه های خودرو در کیلومترهای مشخص شده امری حیاتی است. البته بهتر است در میان زمان های نسبتاً طولانی تعویض تسمه های خودرو به طور مرتب تسمه ها را از لحاظ نداشتن ترک بازدید کنیم.
- تسمه تایمینگ را در کیلومتر توصیه شده توسط کارخانه سازنده خودرو (و یا حتی کمی زودتر از آن) تعویض کنید.
اگر دارای خودرو جدیدی هستید، بهتر است سعی نکنید تا درست در کیلومتر تعیین شده اقدام به تعویض تسمه تایم کنید. - برای اطلاع از این موضوع که آیا پیشرانه خودرو شما از نوعی که سوپاپ ها در فضای سیلندر باز می شوند یا خیر با مکانیک خود مشورت کنید و یا از منابع موجود در اینترنت بهره بگیرید.
- زمان مشخصی برای تعویض تسمه دینام (تسمه پروانه) وجود ندارد و فقط زمانی که پارگی های ریز و یا ترک های عمیقی را روی آن مشاهده کردید می بایست نسبت به تعویض آن اقدام نمائید.
- در هنگام بازدید تسمه های خودرو، بست ها و شیلنگ های (جنت) موتور را نیز از لحاظ عدم پارگی، ترک و پوسیدگی بررسی کنید.
هنگام تعویض تسمه دینام تعویض دیگر قطعاتی چون هرزگرد تسمه یا قرقره، تسمه سفت کن و… را نیز فراموش نکنید.
برای خرید انواع تسمه های خودرو اینجا کلیلک کنید
تپ تیز – فروشگاه اینترنتی تپ تیز –مجله اینترنتی تپ تیز – تسمه های خودرو – همه چیز درباره تسمه های خودرو -خرید اینترنتی تسمه خودرو